Płaskostopie
definicja – przyczyny – skutki – leczenie – zapobieganie

Jedną z najczęściej występujących wad postawy wśród dzieci w wieku przedszkolnym jest płaskostopie, przedstawiamy krótką informację na ten temat.

Płaskostopie jest to wada kończyn dolnych polegająca na obniżeniu łuków wysklepiających stopę. W warunkach prawidłowych stopa opiera się o podłoże trzema punktami: piętą, głową pierwszej i głową piątej kości śródstopia. Między tymi punktami przebiegają trzy główne łuki stopy: podłużny przyśrodkowy, podłużny boczny i poprzeczny przedni. Ich obniżenie prowadzi do płaskostopia.

Płaskostopie może wystąpić w każdym wieku.

U małych dzieci do ok. 3-4. roku życia płaskostopie jest oznaką fizjologiczną, a związane jest z obecnością poduszeczek tłuszczowych, wiotkich więzadeł i słabych mięśni. Tym rodzajem płaskostopia u najmłodszych nie należy się martwić, gdyż znika samoistnie wraz rozwojem dziecka.

Po ukończeniu 5. roku życia można mówić o płaskostopiu wczesnodziecięcym, spowodowanym przez zbyt dużą wiotkość mięśni i więzadeł, by utrzymać prawidłowy układ stopy.

Wśród przyczyn mogących prowadzić do rozwoju płaskostopia u dzieci wymienia się:

• niewłaściwie dobrane obuwie,

• nadwaga, powodująca znaczne obciążenie stóp,

• osłabienie, uszkodzenie więzadeł, stawów i mięśni stopy, skutkujące ich niewydolnością,

• wrodzona wiotkość więzadeł stopy

Skutkami nieleczonego płaskostopia są przede wszystkim bóle i obrzęki stóp, łydek i kręgosłupa, jednak w skrajnych przypadkach może dojść do poważniejszych zmian. Płaskostopie podłużne doprowadzić może do przewlekłych stanów zapalnych torebek i więzadeł.

Płaskostopie należy leczyć poprzez :

• kształtowanie nawyku prawidłowego stawiania stóp w chodzie, biegu oraz poprawnego trzymania ich w staniu i siedzeniu

• uprawianie sportów takich jak: pływanie, jazda na rowerze, narciarstwo.

• nie wolno zapomnieć o zapewnieniu dziecku zdrowego obuwia, zapewniającego prawidłowy rozwój stopy, które to powinno charakteryzować się:
  - odpowiednią wielkością uwzględniającą tzw. naddatek funkcjonalny,
  - mocną i elastyczną podeszwą,
  - szerokim przodem (umożliwiającym ruchy palców),
  -sztywnym napiętkiem, zapewniającym stabilizacje pięty,
  - wygodnym, szerokim i niezbyt wysokim obcasem,
  - nie uciskającym stopy wierzchem,
  - dostosowaniem do pory roku, pogody,

• ćwiczenia korekcyjne, które wzmacniają mięśnie stóp, np: chodzenie na palcach, piętach i zewnętrznych krawędziach stóp, zwijanie palcami stóp np. chusteczki leżącej na podłodze lub chwytanie i podnoszenie palcami stóp drobnych przedmiotów z podłogi.

Aby uniknąć powstania płaskostopia u dziecka, należy:

• unikać ubierania małego dziecka w ciasne śpioszki, skarpetki czy buciki – niemowlę musi mieć zapewnioną możliwość swobodnego poruszania stópkami, gdyż stymuluje to rozwój mięśni stopy; krępujące ubranka unieruchamiają stopy dziecka, a mięśnie stóp pozbawione ruchu stają się słabe, co sprzyja rozwojowi płaskostopia;

• podczas przewijania czy przebierania niemowlęcia można bawić się z nim delikatnie, łaskocząc podeszwy stóp – powoduje to odruchowe zgięcie paluszków, co jest dobrym ćwiczeniem wzmacniającym mięśnie stóp;

• unikać przekarmiania dziecka i rozwoju nadwagi – otyłość, nie sprzyja zdrowiu, a nadmiernie obciążając stopy, często jest przyczyną rozwoju płaskostopia;

• nie żałować pieniędzy na zakup dobrze dobranych butów, zwłaszcza dla dzieci stawiających swe pierwsze kroki.